Onderzoek

De taal van muziekobjecten Van september 2018 tot december 2021 was het rock’n’popmuseum partner in het onderzoeksproject “Music Objects of Popular Culture”, dat plaatsvond in het kader van de financieringsrichtlijn “Language of Objects” van het Bundesministerium für Bildung und Forschung (BMBF). Samen met de Franz Liszt Muziekuniversiteit in Weimar en het Centrum voor Populaire Cultuur en Muziek van de Albert Ludwig Universiteit in Freiburg onderzocht het rock’n’popmuseum de “Taal van Muziekobjecten”: Terwijl Weimar onderzoek deed naar opslagmedia (cd’s, platen, tapes) en Freiburg naar afspeelapparatuur (muziekmeubels, walkman), hield het rock’n’popmuseum zich in het deelproject “Geluidsgeneratoren” bezig met muziekinstrumenten (elektrische gitaar, synthesizer) en opnamemedia (mengpaneel). Alle projectpartners werkten samen met aangesloten of partnercollecties.

Het doel van het project was “de muziekobjecten in de Duitse populaire cultuur van 1945 tot nu in hun technisch-historische en consumptie-esthetische diversiteit te ontsluiten, ze te onderzoeken op hun historisch en sociaal veranderende belevingspotentieel en ze te introduceren in innovatieve concepten van museumpresentatie”:

1. het object: Hoe voelt het aan? Hoe werkt het? Van welke materialen is het gemaakt? Zijn er speciale kenmerken op het gebied van ontwerp, functionaliteit of bediening die in het oog springen? Welke gebruikssporen kunnen worden geïdentificeerd en welke relatie tot de gebruiker kunnen ze aangeven? Hands-on onderzoek met en op het object is hier essentieel, zelfs als dit moet plaatsvinden binnen het strakke kader van de conservatieregels van de collecties.

2. productie en geschiedenis: Welke culturele en technische concepten werden in het ontwerp verwerkt? Hoe werd het apparaat bedacht, ontworpen en geadverteerd? Op welke markt werd het apparaat gepositioneerd en hoe? De nadruk ligt hier op bedrijfsgeschriften, vooral kronieken, maar ook “parateksten” zoals inscripties, reclamefolders en handleidingen als bronnen.

3. verbruik: Wanneer en hoe werd het apparaat verkregen, gebruikt, opgeslagen of verzameld? Welke invloed had het op de muziekpraktijk en het ontwerp? Hoe nauw is het verbonden met de biografie en het leven van de gebruikers? Hedendaagse getuigen zijn onmisbaar voor deze vragen. Dit verwijst naar de analyse van zogenaamde “eerstepersoonsdocumenten”, zoals oude foto’s en video’s, evenals interviews met deskundigen en verhalende interviews.

“Door middel van de objecten moesten conclusies en nieuwe inzichten worden verkregen over de (materiële) geschiedenis en cultuur van populaire muziek in Duitsland. Bij de selectie van de geanalyseerde apparaten werd een evenwicht bewaard tussen gebruiksvormen, decennium, distributie (Oost/West) en geassocieerde muziekgenres. Tegen deze achtergrond zijn er ook een aantal instrumenten uit de voormalige DDR toegevoegd aan de collectie van het rock’n’popmuseum.

Het ging echter niet alleen om nieuwe bevindingen, maar ook om ze toegankelijk te maken voor het publiek. Naast specialistische artikelen en publicaties is er een uitgebreide projectwebsite gemaakt waarop, naast de casestudies, ook mensen worden gepresenteerd die verslag doen van speciale biografische of professionele relaties met hun “muziekobjecten”. Een ander resultaat van het onderzoeksproject met als doel wetenschappelijke bevindingen te presenteren aan een breed publiek is de publicatie “Pop Up, het ontwerpen en realiseren van tentoonstellingen over populaire muziek”. “Pop Up” is bedoeld als hulpmiddel voor beursorganisatoren en degenen die dat willen worden. Auteurs uit de academische wereld en de museumpraktijk doen verslag van hun onderzoeksresultaten en de communicatie daarvan in de vorm van popmuziektentoonstellingen. “Pop Up” is verkrijgbaar in de boekhandel en kan worden gedownload via de link onderaan deze pagina.